طراحی تفکیک کننده ی فضایی با الهام از معماری ایرانی- اسلامی

فرهنگ و قاموس ایرانیان، خانواده همواره جزیی بنیادین از جامعه و خانه محور اصلی یکپارچگی خانواده بوده است. چنین فرهنگی با اتکای عمیق خویش به مفهوم خانواده، به خانه و مکان زندگی این واحد اجتماعی مقامی بس رفیع داده و آن را تا حد حریمی مقدس بالا می برد. بنابراین ساکنان این حریم باید از نگاه و دسترسی نامحرم و از هر گزند و دخالت ناخواسته ای در امان باشند. یکی از تدابیری که معماری اصیل ایرانی در جهت حفظ محرمیت و ارزش های بنیادین فرهنگی این دیار به کار می بندد ارائه-ی الگویی خاص برای تقسیم بندی فضایی در معماری بنا است. به گونه ای که با تفکیک فضای عمومی و خصوصی به بیرونی و اندرونی و جدا نمودن فضاهای ناهمگون از یکدیگر فضایی آرام، به دور از هیاهو و مزاحمت، برای اعضای خانواده فراهم می کند. اصول حاکم بر فضاسازی دیرین ایرانی اما در معماری معاصر ایران از یاد رفته و میراث آن در حال احتضار است. هویت و روح حاکم بر معماری ایرانی از جسم و روح فضاهای امروز رخت بربسته، به طوری-که نه اصول زیربنایی و الگوهای تقسیم بندی فضایی و نه جلوه های ظاهری این هنر در این فضاها قابل مشاهده می-باشد. آن چه در معماری امروز این سرزمین رخ داده، یعنی حذف مرزهای فضاهای ناهمگون و چیدمان آن ها در کنار هم به جریحه دار گشتن آرامش، خلوت و محرمیت خانواده ی ایرانی منجر شده است. مشاهده ی این امر نگارنده را به تعمق در این مهم واداشت که در نهایت به ایده ی طراحی تفکیک کننده-های فضایی انجامید. دستیابی به فضایی مأنوس با معماری ایرانی اما تنها با تفکیک کردن فضا تحقق نمی یابد، بلکه لازم است که روح حاکم بر این معماری و صورت این هنر در اجزای موجود در فضا نیز منعکس شود. این پروژه بر این اساس و با هدف طراحی تفکیک کننده ی فضاهای مسکونی با هویت ایرانی شکل گرفته است. دغدغه ی هویت در این پروژه فراتر از کاربرد سطحی نمادها و جلوه های صوری فرهنگ و هویت ایرانی بوده و رهنمون گشتن روح و جوهره ی این فرهنگ غنی به پروسه ی طراحی را دنبال می کند. در این میان معماری ایرانی- اسلامی که از یک سوی به عنوان بخشی ارزنده از هنر این مرز و بوم رخ می نماید و از سوی دیگر متناسب با باورها و اعتقادات دینی بخش قابل توجهی از ایرانیان امروز می باشد به عنوان سنگ بنایی جهت شناخت هویت ایرانی در نظر گرفته شده است. در حقیقت پروژه ی مورد نظر برپایه ی نیازی، که از برهم خوردن آرایش فضایی و رنگ باختن هویت و فرهنگ ایرانی در شکل دادن به فضای پیرامون برآمده و با رجوع به معماری دیرین این سرزمین بنیان یافته است. پایان نامه ی حاضر در دو بخش نظری و عملی صورت گرفته که بخش نظری آن شامل دو مبحث مروری بر منابع مرتبط و شرح و تحلیل و بخش عملی آن مشتمل بر پروسه ی طراحی می باشد